Maytka Mediteranean-ka iyo macaashka yurub ayamaa mudan?

Maytka Mediteranean-ka iyo macaashka Yurub ayamaa Mudan?

Bur-burkii dawladnimo ee Libya markuu daaqada ka baxay ee nabadii liibiyaanku haysteen noqotay mid wax layska weydiiyo oo xididada loo siibay xukunkii kalagii-taliska ahaaye  ee Mucamar al-Qadafi ayaa waxaa aad usoo badanayey qaxootiga bilaa sharciga ahee uhanqaltaagaya inay bada halista ah ee mediteranian-ka intay ka gudbaan qaarada yurub utalaabaan.

Maleeshiyaatka la wareegay xukunka dalka Libya ayaa mid weliba rabitaankiisa gaarka ah siduu rabo u fuliyaa, hubkii ay dawladu lahaydna iyagaa la wareegay.

Qaar kamid ah maleeshiyaatkaas aadka uhubaysan ayaa bilaabay ka ganacsiga dadka tahriib doonayaasha ah iyagoo lacago aad ubadan ka sameeya welibana fududeeyey tahriibkii dhibka iyo shidadii markii hore laga mari jiray(Waa markay dawlada ka jirtee).

Mogadishu oo ah caasimada Somalia ayaa waxaa aad ugu soo badanaya mudooyinkan dadka tahriib doonayaasha ah qaasatan dhalinta oo hayaan aan ujeed fog ku dhisnayn ku dhaqaaqaya.

Si xad dhaaf ah ayuu usaamaynayaa tahriibka dhammaan bulshada qaybaheeda kala gedisan iyadoo xitaa aad la yaabayso waqtiyada qaar markaad aragto caruur aad uda’yar oo tahriibayaasha qayba ka ah ku darsee mucjiasada kale ayaa waxay tahay in xitaa tahriibku uu saameeyey sabi  aanan weli dhalanin iyadoo haweenka tahriibee uurka leh ay xitaa unixi waayeen uurku jiraha yaree  Allah uu ka beeray ilaaliska gaarka ahna ubaahi qabay.

Dhibaatooyinka wajaha dadka tahriibayaasha kama bilaabato kaliya markay dalka ka baxaan balse waxaa jira shirkado ama qawlaysato soomaali ah oo tahriibayaasha ufududeeya talaabada xun ee tahriibka iyagoo ilaalsada qarashaadka ay ka helayaan dadkan ay bilaa sharciga intay wadooyin qardo jeex ah mariyaan dalal shisheeye ku geliyaan.

Waxaa jira shabakado aad ubadan oo min Somalia ilaa Libya isku xiran una samaysan qaab ka ganacsi dadka tahriibaya amaba waxa afka qalaad lagu yiraahdo(human traffickers)  iyago lacago aad ubadan ku hela hawshan cidii aanan bixina ay dilaan ama tacadiyo aad Qatar u ah kula kacaan.

Shirkadaha soomaalida ah ee maangaabka bilaa damiirka ah ayaa waxay saaxiin kula yihiin arxanlaawayaasha shisheeye tahriibinta iyo qatargelinta dadkooda si gaarh dhalinta oo ah ubixii mustqabalka ahaa iyagoo dhofinaya udbihii iyo xoogii ummada soomaaliyeed iyo dalka somaliyaba.

Dhibaatoyinka dadka iyo dalka ku dhacay kaliya maaha colaad iyo abaar balse dhaawac aanan go’ayn ilaa hada waxaa shacabka soomaalliyeed ku haya kooxaha qawlaysatada dantooda eeganaya caruurtii iyo dhalintii soomaaliyeedna badaha iyo saxaraha shisheeye ku laynaya.

Maah-maah soomaaliyed ayaa waxaya ahayd(isma dhaanto iyo dhasheedii) oo ay usoo qaataan markay arkaan labo arin ama kooxood oo aanan is doorin ku darsee kooxi qasad iyo maangaabnimo xumaan kula kacayso kooxda kale iyagoo kuwa hoga loo maleegayo aysan ka warhayn dabkay baxaya balse ay dan iyo dahan ka qarsoonaa moodayaan.

Illaahay(sw) wuxuu ku karaameeyey bini’aadamka arimo badan ee uu kaga duway xaywaanda kale ee nool.

Waxbo yaana tusaalooyinka badin,kaliya aan soo qaato maskaxda iyo caqliga Allah uu ku manaystay inamada aadam.

Basharka ayaa u abuuran ka faa’iidaysiga caqliga iyo maanga Allah uu siiyey welibana ku xaliya dhibka iyo caqabadaha nololeed ee lasoo darsa,iskuna weydiiya su’aalao deetana in cabaar ah oo fikir iyo faq hoose ah jawaab saxan uhela.

Go’aan qurxoon ku gaara, xirafad kala doorasho iyo isbar-bardhig arimo badan.

Sidoo kale waxaa hubaal in bini’aadamka uu caqliga allah uu siiyey kaga badbaado waxyaabao badan oo aysan ka nabadgalayn xaywaanada kale ee aan caqliga usaaxiibka ahayn waa haduu si dhab uga faa’aadaysto e.

Waayadatan sidii dalku nabad bilawga ah uhelayba ayaa waxaa soo banayey dadkii qurbejoogtaa ahaa oo wadanka dib ugu soo laabanaya,qaar wadan jaceyl iyo dhismaha dalka qayb ka aha iyo kuwo dao gaar ah usoo laabtay.

Waxaase ugu daran kuwa uga dhigaya ummada iyo dhalinta soomaaliyeed meelihi ay ka imaadeen meel sinaba aanan looga maarmayn kana fiican dalka Somalia dhinac weliba.

Hadalada xaqiiqada ka fog ayaa ku dhalisay in badan oo markii horeba tahriibka iyo qul-qulkiii tahriibayaasha ee Talyaaniga maankooda ka buuxay inay Iyana imanakadan ay din ucusboonaysiiyaan hankoodii hore weliba(muqdishaan xaalka ka jiraan ka hadlayaaye) waxaad maqlaysaa markaad tagto meelaha dhalintu isugu timaado iyagoo salka safarkooda bilaa ujeedka ah ka dhiganaya hadalo ay ku sharciyeysanayaan tahriibka.

Waxaa kamid ah hadaladaas( tahriibayaasha manta waa qurbe-joogta beri),waa tiraab aanan sax ahay iyo waran meel madow oo mutaxan lagu tuuray,waayo inaad tahriibto kama dhigna inaad badbaadayso ama badqabka tahriibkaagu uu hubaal yahay.

Tahriibku wa wado aanan la ogayn waxa ka imaanaya mana jirto damaanad buuxdo oo lagu kalsoonaan karo.

Intooda badan(waa tahriibayaashee) Europe bay inay tahay abaarta sugan iyo barta nolosha iyagoo iska indhotiraya;

Ø  Dhimashada.

Ø  Xariga.

Ø  Dhaca.

Ø  Qafaalashada.

Ø Madax furashada loo geysto oo kumanaan Dollar lagu bixiyo sii daytooda.

Ø  Kufsiga laguka kaco qaar ka mid ah haweenka dhalinta ah.

Iyo aragtidayda midka ugu daran iigula muuqday oo ah

In loo isticmaalo xubnahooda spare-parts bini’aadamka oo laga baxsado xubnaha ugu qaalisan.

                 Qoraa:

Mohamed Osman Abdulkadir

+252616002014

mohamedshukri2@gmail.com

Mogadishu-Somalia